25 jaar GrensGeluiden

De huidige redactie: vlnr Anne Goossen, Hein van Kemenade, Ludo Maas, Adrie Lips (techniek), Lisa van der Waal, René Oomen, Henk Schiering (techniek), Kees van Meel en Yvonne Ton

In 2023 bestaat GrensGeluiden 25 jaar. In 1998 kwamen een aantal radiomakers bij elkaar in de toenmalige ruimte van StadsRTV Breda aan de Markendaalseweg voor de oprichtingsvergadering van het programma én om te brainstormen over de opzet. De naam was snel gevonden; het verwijst naar de letterlijke grens met ons buurland en in de zin van radiogeluid het opzoeken van kunstzinnige grenzen in figuurlijke zin. Het programma moest een zekere kwaliteit bieden qua inhoud. Om dat aan te geven was de gevleugelde uitspraak ‘we doen geen VVV tips’ regelmatig te horen. Mainstream was er al genoeg vonden we.

Cultuur via de omroep gaat echter veel verder terug. In 1987 was er al bij Radio BEO een half uurtje per veertien dagen vrijgemaakt voor een cultuurprogramma, gemaakt en gepresenteerd door René Oomen, die na een jaartje reportages maken bij het zaterdagmiddagmagazine voor de leeuwen werd gegooid. Maar de praktijk bleek een goede leerschool. Na korte tijd kreeg hij versterking van Meta Piket, die het wel wat leek om in duo te presenteren. René had Meta ontdekt via Galerie Gaffelaer aan de Baronielaan waar ze enkele middagen ‘op de winkel moest passen’. Ook moet het in die tijd zijn geweest dat boekhandelaar Hein van Kemenade werd gevraagd om boekrecensies te gaan doen. De rest is geschiedenis; ook Hein is nooit meer weggegaan.

Onderonsje: Jan Frijters & Hein van Kemenade

Daarna zijn vele locaties én makers de revue gepasseerd. Digitaal stond nog in de kinderschoenen en reportages en opnamen gingen nog via het ouderwetse bandmateriaal. In de studio met de spoelenrecorder en onderweg met een cassetterecorder. Met twee recorders kon je dan een reportage in elkaar knutselen, en als je handig was via het mengpaneel er muziek bij mixen. Via Sam Sam aan de Grote Markt kwam de omroep terecht in Het Turfschip en later de Lange Stallen aan de Keizerstraat. In het Turfschip, in de jaren negentig, was de naam van het cultuurprogramma De Tweede Verdieping. In die tijd kwam ook Yvonne Ton als presentatrice in het programma. René Oomen hoorde haar stem bij een medisch programma van Ziekenomroep Audio en ‘kaapte’ haar weg. Zo ging dat.

Yvonne Ton & René Oomen in de jaren 90 (studio Turfschip)

In Hotel Brabant, de locatie die lang in gebruik is geweest, hebben in de loop der jaren heel wat makers meegewerkt, om over de oneindige gastenlijst en de hoeveelheid besproken boeken en films nog maar te zwijgen. De overgang van StadsRTV naar BredaNu verliep niet bepaald soepel, maar uiteindelijk is het programma daar verder gegaan met de huidige redactie. In de loop der jaren zijn een aantal makers lang, maar sommigen ook kort gebleven. Zo is onze technicus Ad van Leunen heel lang aan GrensGeluiden verbonden geweest. Helaas overleed hij eind 2021, maar we brengen hem graag nog in herinnering. Ook mensen voor de filmrubriek zijn nogal eens gewisseld, maar personele onderbezetting is er gelukkig nooit echt geweest.

25 jaar, een hele periode. Vanzelfsprekend gaan we in 2023 wat doen aan dit bijzondere jubileum, waarschijnlijk in de vorm van een jubileumuitzending. Bovendien worden de maanden juli & augustus de GrensGeluiden Archiefzomer. Tien afleveringen met allerlei archiefmateriaal, van studiogesprekken tot reportages, uit het archief van 25 jaar culturele radio.

Debbie Peeters & Kees van Meel in studio Heerbaan